A Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE) advertiu da “feminización” de peces e anfibios de sexo masculino polos rastros de anticonceptivos orais nos sistemas de auga doce de todo o mundo, que alteran o seu sistema hormonal ( disruptores  endocrinos) e provócanlles características femininas. "As probas de laboratorio e de campo mostran rastros de anticonceptivos orais que causan a ' feminización' de peces e anfibios, así como residuos de fármacos psiquiátricos que alteran o comportamento dos peixes", alertou o organismo internacional nun recente informe publicado baixo o título  Pharmaceutical  Residues  in  Freshwater.

Varios estudos evidenciaron os refugallos químicos verteduras en ríos poden ' feminizar' aos peixes. Por exemplo, traballos realizados nas augas francesas do Sena e o  Ródano, co aval das autoridades de París e Lyon (Francia) confírmano. "Algúns deterxentes industriais,  plastificantes e sobre todo hormonas humanas e refugallos médicos verteduras nas augas e inxeridos polos peixes son responsables desta ' feminización'", concluíu o  CEMAGREF, que depende dos Ministerios franceses de Investigación e Agricultura. Outra investigación liderada polo Instituto de Diagnóstico Ambiental e Estudos da auga do Consello Superior de Investigacións Científicas ( Idaea-CSIC) e o Centre de  Recerca  Ecològica i  Aplicacions  Forestals (CREAF) advertiu de que a contaminación atmosférica está ' feminizando' aos peixes de lagos remotos de alta montaña en Europa. "Poderíase dicir que os peixes machos tragan pílulas anticonceptivas involuntariamente", comentou un dos investigadores.

Ante esta situación, a OCDE pide no seu informe unha "maior colaboración e rendición de contas" a nivel internacional, así como propón medidas para previr e remediar os problemas que xurdan. "Os produtos farmacéuticos son esenciais para a saúde humana e animal, pero recoñécense cada vez máis como unha preocupación ambiental cando entran nos sistemas de auga doce", advirten no seu documento.

Segundo datos de varios estudos que recollen no seu informe, 2.000 ingredientes activos utilizados actualmente en produtos farmacéuticos humanos e veterinarios nunca foron avaliados en canto a riscos ambientais. Ademais, o 10% dos produtos farmacéuticos teñen o potencial de causar danos ao medio ambiente, e entre o 30 e o 90% dos ingredientes cando os seres humanos e os animais inxeren medicamentos son  excretados como substancias activas no sistema de rede de sumidoiros ou no medio ambiente. En concreto, aseguran que se detectaron residuos de produtos farmacéuticos, como hormonas, antidepresivos e antibióticos, en augas superficiais e subterráneas de todo o mundo. Centrándose na importancia dos antibióticos, apuntan que o seu uso "incorrecto e excesivo" é tamén un "factor importante" que contribúe á resistencia aos  antimicrobianos. "Esta é unha crise sanitaria mundial cun enorme potencial para a saúde, a seguridade alimentaria e a economía", argumentan.

"A resistencia aos  antimicrobianos, vinculada ao uso excesivo de antibióticos, converteuse rapidamente nunha crise sanitaria mundial e, a menos que se tomen medidas adecuadas para xestionar os riscos, os residuos farmacéuticos liberaranse cada vez máis no medio ambiente a medida que o envellecemento da poboación, os avances na atención sanitaria e a intensificación da produción de carne e peixe estimulen a demanda de produtos farmacéuticos en todo o mundo", resume a OCDE.

O director de Medio Ambiente da OCDE, Rodolfo  Lacy, apuntou a unha serie de medidas para o desenvolvemento sustentable e protexer o medio ambiente ao mesmo tempo: "A promoción de prácticas de hixiene para reducir a incidencia de infeccións e enfermidades, o fomento do deseño e a produción sustentables de produtos farmacéuticos, a sensibilización sobre o uso e a eliminación responsables dos produtos farmacéuticos e a mellora da vixilancia do medio ambiente e a avaliación dos riscos destes produtos. 

Vía: Gestores de residuos